Perszeron, majestatyczny symbol siły, przez wieki był nieodłącznym towarzyszem człowieka. W naszym artykule przyjrzymy się bliżej tej szczególnej rasie koni, analizując jej historię oraz charakter i wygląd. Zachęcamy do lektury!
Perszeron – pochodzenie
Potężne konie percheron pochodzą z regionu znanego jako „La Perche” w północno-zachodniej Francji. Historia ich powstania jest niezwykle interesująca – po bitwie pod Tours w 732 roku n.e., kiedy to Maurowie zostali pokonani, ich arabskie konie zostały pozostawione na tym terenie. Te konie zostały skrzyżowane z dużymi końmi flamandzkimi, co doprowadziło do powstania rasy percheron, która przetrwała przez dwanaście wieków.
Podczas wypraw krzyżowych, do już istniejącej rasy dodano jeszcze więcej czystej krwi arabskiej, dzięki hodowanym na Świętej Ziemi ogierom arabskim. Na początku XIX wieku, Państwowy Stad Ogierów La Pin ponownie skorzystał z krwi arabskiej, kryjąc wybrane klacze percheron dwoma wybitnymi ogierami czystej krwi arabskiej. To zjawisko przyczyniło się do utrwalenia siwej maści percheronów.
Kluczowym czynnikiem wpływającym na powstanie tej rasy koni były korzystne warunki środowiskowe. Region La Perche dostarczał koni o dużych gabarytach i sile, które były idealne do transportu, podróżowania i rolnictwa. Od początku lat dwudziestych XIX wieku, zapotrzebowanie na ciężkie konie zaczęło gwałtownie rosnąć i ogiery percheron kryły czasem nawet do 120 klaczy rocznie.
W 1825 roku, w Paryżu powstało pierwsze stowarzyszenie omnibusów, które do swoich pojazdów wykorzystywało głównie konie percheron, ze względu na ich siłę, dobre ruchy i wytrzymałość. To przyczyniło się do dalszego rozwoju rasy percheron. Wzmożony wysiłek fizyczny związany z ciężką pracą przyczynił się do poprawy kondycji tych koni.
Pod koniec XIX wieku, wzrosło zapotrzebowanie na ciężkie konie do transportu towarów. W odpowiedzi na te potrzeby, zwiększono masę ciała percheronów do 1000 kg i więcej. Ogromny wpływ na zwiększenie masy koni miało rozpowszechnienie się uprawy wieloletnich roślin takich jak koniczyna, lucerna i esparceta. Te pasze, w połączeniu z warzywami, otrębami i makuchem oliwkowym, przyczyniły się do wzrostu masy ciała tych koni.
Pierwsza księga stadna perszeronów została założona w USA w 1875 roku, a we Francji w 1883 roku. Od 31 grudnia 1889 roku, księga ta jest zamknięta i od tej pory można do niej wpisywać tylko konie, które pochodzą od obojga rodziców wcześniej do niej wpisanych. Po zakończeniu I Wojny Światowej, konie percheron zostały wprowadzone na Wyspy Brytyjskie. Siłę i zdolności do pracy tych koni docenili Anglicy, co doprowadziło do założenia brytyjskiej księgi stadnej w 1918 roku.
Perszeron – charakter
Perszerony, dzięki swym unikalnym atrybutom, znalazły swoje miejsce na rynkach całego świata, zarówno jako konie robocze, jak i jako cenne źródło genów w celu poprawy lokalnych hodowli. Były one eksportowane do wszystkich zakątków Europy, Ameryki Północnej i Południowej, Afryki Południowej, Australii, Japonii, Rosji, a następnie ZSRR (gdzie utworzyły własną księgę stadną). Pomimo postępującej mechanizacji i rozwoju rolnictwa, które nastąpiło po II Wojnie Światowej, perszerony wciąż cieszą się dużym zainteresowaniem. Nadal są wykorzystywane w rolnictwie i transporcie miejskim (w browarach), a także biorą udział w międzynarodowych zawodach dla koni pociągowych, takich jak „Route de Poisson” czy japońskich wyścigach platform.
Bez wątpienia, perszerony stanowią jedną z najbardziej wartościowych ras wśród koni zimnokrwistych. Ich wysoka przydatność do pracy, różnorodne talenty, niewątpliwa siła pociągowa, zdolność do sylwetkowego ruchu i pracy w kłusie, względna suchość, duże zrównoważenie pod względem kształtu, właściwości fizjologiczne, a także zdolność do przekazywania potomstwu swoich cech, czynią z nich rasę wyjątkową. Są niezwykle „adaptywne”, łatwo dostosowują się do różnych warunków klimatycznych, co jest wynikiem skrzyżowania z końmi czystej krwi arabskiej. To jedna z najbardziej kulturowo zaawansowanych ras na świecie.
Na Falklandach perszerony są krzyżowane z rasą Criollo, aby uzyskać wytrzymałe konie wojskowe, natomiast w Australii, gdzie warunki klimatyczne diametralnie różnią się od tych na Falklandach, perszerony są wykorzystywane do hodowli koni sportowych i do doskonalenia pogłowia.
Perszeron – wygląd
Obecnie, Francuskie Towarzystwo Koni Percheron (Societe Hippique Percheronne de France – SHPF) uwzględniając rosnące zainteresowanie zaprzęgami oraz coraz większe i zróżnicowane zapotrzebowanie na konie ciężkie i zaprzęgowe, przeprowadziło rewizję standardów rasy i stworzyło dwie główne kategorie koni percheron.
- Typ ciężki, czyli stępak, to konie o dużej masie i zdolne do ciągnięcia ciężkich ładunków w stępie. Wyróżniają się one wysokim wzrostem i dużą wagą, szczególnie rozbudowanymi tylnymi partiami oraz spadzistym (pochyłym) zadem. Są one wykorzystywane głównie w pracach polowych, gdzie można wykorzystać ich siłę do transportu ciężkich ładunków.
- Drugi, lżejszy typ, to konie zdolne do ciągnięcia średnich ciężarów z dużą prędkością. Charakteryzują się szlachetnymi kształtami, wysokim wzrostem, skośnymi łopatkami, nieznacznie spadzistym zadem i imponującym kłusem. Głównym zastosowaniem tych koni jest używanie ich w zaprzęgach sportowych i pokazowych, gdzie są wykorzystywane jako szybkie siły robocze i są utrzymywane dla zadowolenia.
Oba typy koni percheron są oceniane oddzielnie podczas wystaw hodowlanych organizowanych dla tej rasy. Perszerony osiągają wysokość 155 – 185 cm, a ich waga wynosić może od 500 do 1200 kg. Występują w maści siwej i karej ze wszystkimi odcieniami.
Selekcja koni rasy perszeron jest przede wszystkim skoncentrowana na hodowli koni o najwyższej jakości, aby utrzymanie ich prestiżowego statusu. W tym kontekście, kluczowym celem jest dywersyfikacja typów koni – mocne i masywne zwierzęta do pracy na roli i w lesie, konie szlachetnej postury o atrakcyjnym wyglądzie do zaprzęgów, a także małe, łatwe do utrzymania konie do celów rekreacyjnych.
Wybór reproduktorów bazuje również na markerach genetycznych, które służą do doboru koni do rozrodu i potwierdzenia ich pochodzenia, gwarantując czystość rasy. Przykłada się dużą wagę do odpowiedniego przygotowania koni, oferując na sprzedaż dobrze wyszkolone i gotowe do pracy zwierzęta.
Nieoficjalny rekord świata w przeciąganiu ciężarów jest w posiadaniu australijskiej klaczy rasy perszeron, która przeciągnęła 1545 kg na regulaminowym dystansie 457 cm. Najwyższym koniem na świecie był amerykański perszeron, dr Le Gear, który mierzył 221 cm i ważył 1372 kg.Zobacz też czym charakteryzuje się Cob irlandzki!
